MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI ANKARA ŞUBESİ YÖNETİM KURULU BAŞKANLIĞI’NA

MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI ANKARA ŞUBESİ

YÖNETİM KURULU BAŞKANLIĞI’NA

                                   ANKARA

            Konu:

            Kaynak Komisyonu 2003 yılı Faaliyet Raporu

            Bu raporla, komisyonun kurulmasından bugüne kadar yapılan çalışmalar, karşılaşılan güçlüklerle ileriye dönük hedefler hakkında bilgi sunulacaktır.

            I. Komisyonun Kuruluşu:

            II.Ulusal kaynak sempozyumu 12-13 Kasım 1999 tarihinde yapılmıştı. O tarihten bu yana Makine Mühendisleri Odası Ankara Şubesinde kaynakla ilgili bir etkinliğin yapılmadığını görüyoruz. Daha doğrusu o gün ki yönetimden sonra kaynak komisyonu da kurulmamıştı. Bu büyük bir noksanlıktı ve bunun telafi edilmesi gerekiyordu.

            Komisyonu kurma çalışmalarına başladığımızda kaynağa gönül vermiş, katkı sağlamış kişilerin komisyona dahil edilmeleri gereği üzerinde durduk. Bu maksatla araştırmalar yapıp, tespit ettiğimiz arkadaşlarla birebir görüşmeler yaptık. Sonunda bugün ki üyelerle kaynak komisyonunu oluşturduk ve bu güne kadar bir şeyler yapmak gayreti içerisinde olduk.

            Komisyonumuz kurulduktan sonra bir KAYNAK SEMİNERİ ve SERGİSİ düzenlenmesi konusunda bir karar aldı. Bunun gerekçelerini ve diğer detayları raporlar halinde oda yönetimine sunduk.

            Böyle bir etkinliğin düzenlenmesi parasal olarak odaya minimum 5.000.000.000 TL yük getiriyordu. Bu meblağın onayı oda yönetiminin yetkisini aşıyordu ve merkezin; Makine Mühendisleri Odasının onayını gerektiriyordu. Ne var ki Merkezin böyle bir etkinliğe onay vermemesinden dolayı harcama yetkisi onaylanmadı.

            Komisyon olarak sponsor bulmak kaydıyla 500.000.000 TL lik odanın harcama yetkisiyle bu işin yapılmasını düşündük. Yönetim uygun buldu. Bu maksatla yemek paralarını, salon kirasını, ses ve görüntü kayıt masraflarını karşılayacak sponsorlar bulduk. Tek yapılacak iş, Oda Yönetiminin bu şartlar altında etkinliğin yapılmasına karar almasıydı. Ne var ki Yönetim karar almaktan imtina etti. Öncelikle sponsorların etkinliğe koyacakları katkının yazılı olarak Odaya bildirilmesini şart koştu.

            Derken zaman su gibi akıp geçti. İşin yapılmasına karar vermek, prosedürün başlaması için gerekli ve kolay kısmı. Zor olan organizasyonun yapılması. Bu işte zamanla ilgili sonunda yaz mevsimi geldi, tatil girdi vs. Şimdi ise 2003 yılı bitiyor. Bu itibarla böyle bir etkinliğin yeni yılda, yeni yönetim tarafından ve gerekli miktar harcama yetkisiyle yapılmasının daha uygun olacağını düşünüyoruz.

            3. Böyle bir etkinliğin yapılması neden gerekli idi?

Yapılmasını arzu ettiğimiz KAYNAK SEMİNERİ ve SERGİSİ uygulama ağırlıklı olup, işe uygun makine ve ekipman seçimi hakkında gerekli kriterleri ortaya koymak, standartlar hakkında bilgi vermek, kalite kontrol yöntem ve esaslarını ortaya koymak, mevcut kaynak makine ve ekipmanlarını, varsa yenilerini, bunları imal edenleri yada ithalatını yapanları bir araya getirmeyi hedefliyorduk.

            Kaynak konusunda yazılan kitapları, yapılan bilimsel çalışmaları; mastır doktora tezlerini ortaya koymak, sonuçta bunları kullanıcıların istifadesine sunmak istiyorduk.

            Ankara’da bir KAYNAK KÜTÜPHANESİ kurulmasını istiyorduk. Bunun yeri ve işleyiş tarzını ortaya koymuştuk. Bunların ilgilenenlere anlatılması gerekiyordu.

            Bu KAYNAK SEMİNER ve SERGİSİ ile, kaynakla iştigal eden bilim adamı, usta, teknisyen, kaynakla imalat yapan sanayici, makine alet ve ekipman imalat ve ithalatçıların bir araya getirip, görüş alış verişinde bulunmalarına; işlerin geliştirilmesine zemin hazırlamak istiyorduk.

            Bütün çalışmalar KAYNAK ENSTİTÜSÜ yada KAYNAK AKADEMİSİ’NİN kurulmasına kadar dayanan stratejik bir konunun başlangıcını teşkil ediyordu.

            Eğer seminer ve serginin detay programına bir göz atılacak olursa, diğer etkinliklerle aradaki fark kendiliğinden ortaya çıkar.

            4.Türkiye’de Kaynak Konusunda Başlıca Sorunlar Nelerdir?

            Türkiye’nin bugün için kaynakçı kalitesi, kaynak makina ve teçhizatı, imalatı, sanayi gazları üretimi, üniversitelerdeki yapılan bilimsel araştırmalar ve gerçekleşen sempozyumlarla kaynak konusunda belli bir noktaya geldiğini memnuniyetle söyleyebiliriz. Ama amacımız daha üst seviyeye çıkmak olmalıdır. Bu konudaki başlıca sorunları şu şekilde sıralamak mümkün.

            Bugün için bazı üniversitelerimiz de kaynak dersi verilmesine rağmen içlerinde en iyileri İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) ile Ankara’da Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ)’dür.

            Sanayinin ihtiyaçlarına cevap verebilmek için oralarda da henüz yapılacak çok işler vardır.

            İTÜ’de Prof. Selahattin ANIK zamanında kaynak dersi yüksek lisans dersi olarak ta yerini alıyor. Sayın Prof Selahattin ANIK emekli olunca kaynak faaliyetleri hızını kaybediyor.

            ODTÜ’de Metalürji Mühendisliği bünyesinde bir kaynak okulu kuruluyor. Bu okul Almanların da desteğiyle kuruluyor ve Avrupa’da da geçerli sertifikalar veriyor. Bildiğim kadarıyla bu faaliyetlerde sonradan hızını kaybediyor. Başlangıçta bu teknik hizmetler için Almanlar tarafından parasal yardımın büyük bir kısmı beklide tamamından daha fazlası, kurs ve belge ücreti olarak Almanya’ya geri gidiyor.

            Bugün için bazı kişilerce de Alman kaynak cemiyetleri garantisi altında usta seviyesinde sertifikalar verilmektedir. Ücretlerin büyük bir kısmı döviz olarak yurt dışına transfer olmaktadır.

Uluslararası geçerli sertifikaya sahip olmak gereği şuradan kaynaklanmaktadır:

            Uluslararası ihalelerde kaynakla imalatlarda duruma göre, kaynakçı teknisyen ve mühendis seviyesinde uluslararası geçerli olan sertifika istenmektedir.

            Kaynakla imalat yapan işyerlerinde standartlara uygunluk belgesi olması lazımdır. Ama böyle kuruluşlarda böyle bir belge yok. Böyle bir belgeyi uzman bir kuruluş vermelidir. Böyle bir kuruluş Makina Mühendisler odası olmalıdır.

            Kaynak ve kaynakçı eğitimi konusunda üniversitelerimizin dışında başka kurumlarda mevcuttur:

            Endüstri meslek liselerin de, Teknik Eğitim Fakültelerinde kaynak bölümleri vardır.

            Çıraklık Eğitimi Genel Müdürlüğü bünyesinde de kaynakçı eğitimi verilmektedir.

            KOSGEB (Küçük Ölçekli Sanayi Geliştirme Bölümü)de talep halinde kaynak kursları organize etmektedir.

            Bu maksatla KOSGEB tarafından Mamak’ta kaynakla ilgili bir bölüm açılmış ileri teknoloji ürünü makina ve teçhizatlarla donatılmıştı, her nasılsa sonradan bu bölüm kapanıyor, makine ve teçhizatlarda Trabzon’a gönderiliyor. Ama orada da bu ekipmanlardan yararlanılmıyor, bir depoda bekletildiği söyleniyor.

            Kaynak komisyonu olarak sanayi Bakanlığı’nda bu işe bakan Gn. Müd. Yardımcısı ile görüşüp, bu makine ve teçhizatlardan yararlanılması koşuluyla Makina Mühendisleri Odası Ankara Şubesinin de katılımı ile bir organizasyon yapılıp yapılmayacağını tespit etmeye çalıştık. Yönetmelikleri gereği bunun mümkün olmayacağını ifade ettiler.

            Elektrot fabrikaları bünyesinde de zaman zaman mühendis, teknisyen ve usta seviyesinde de eğitim veriliyor ise de bunlar genelde reklama dönük çalışmalardır.

            Kaynak makinaları, malzeme ve ekipmanlarının seçiminde kullanıcılar yeterli bilgiye sahip değillerdir. Ya standartlardan haberleri yok, yada bu kontrolleri yapılabilecek durumda değillerdir.

            Makina Mühendisler Odası bünyesinde zaman zaman yapılan sempozyumlarla üniversitelerce yapılan bilimsel çalışmalar ortaya konuyor, makina ve techizat sergileriyle bu sektördeki gelişmeler gösterilmeye çalışılıyor ise de bunların tabana, kullanıcıya tam  anlamıyla yansıdığını söylemek mümkün değil.

            İTÜ Makina Fakültesinden sayın prof. Selahattin ANIK’ın yıllar öncesine dayanan bir kaynak cemiyeti kurulması hikayesi vardır. Bu cemiyet kurulmuş ve bir süre sonra ilgisizlik ve işlevsizlikten kapanmıştır.

            Türkiye Brüksel’deki Uluslararası kaynak cemiyetine üye olmasına rağmen T.C Hükümeti sonraları aidatını ödemediği için, bu cemiyetten atılmıştır.

            Bugün için Teknik Eğitim-Fakültesi bünyesinde bir kaynak cemiyeti kurulmuş olmasına rağmen onların da sorunları çözme konusunda çok etili olduklarını söylemek maalesef mümkün değil.

            Kaynak Konusunda Dünyadaki Yapılanma Nasıl?

            Almanya’da Kaynak Cemiyetleri var, Rusya’da PATON Kaynak Enstitüsü, Japonya’da O SAKA da Kaynak Fakültesi var, ABD’de OHİO da Kaynak Akademisi var. Bütün bunlar kaynak konusunun ne kadar önemsediğini ortaya koyan kuruluşlar. Eğer sözünü ettiğimiz Kaynak semineri ve sergisi gerçekleşmiş olsaydı. Yukarıda sözünü ettiğimiz dış ülkelerde kaynak konusundaki yapılanmanın işlevleri ve söz etmediğimiz diğerlerini detayları ile ortaya koymak istiyorduk. Odamızda örnek olması bakımından Japonya’daki yapılanmaya tekrar değinmek istiyorum.

            Japonya’da 1949’dan bu yana Makina Mühendisleri Odasının bünyesin de kaynak konusunda faaliyet gösteren bir bölüm var. OSAKA Üniversitesinde bir KAYNAK FAKÜLTESİ olmasına rağmen, kaynak ve kaynak teknolojisinin gelişimi, organizasyonu ve tabana yayılışı, Makina Mühendisleri Odası’nın denetim ve gözetimi altında yapılmaktadır. Böyle bir yapılanmayı Türkiye’de de Makina Mühendisleri Odasının bünyesinde kurmak mümkün. Örneğin en uygunu Ankara Şubesi.

            Türkiye’de kaynak konusunda yapılanları ve sorunları anlatılmaya çalışırken, mevcut olan dağınıklığı ve sistemsizliği ortaya koymaya, sadece devlet kurumlarıyla, kişisel faaliyetlerle bu işin üstesinden gelinmeyeceğini vurgulamaya çalıştım. Bugün bizimde bağlı olduğumuz TMMOB anayasal bir kuruluştur, bir meslek örgütüdür. Zaman zaman eleştirsek de seçimle işbaşına gelmiş yönetimler vardır. Hizmet üretmek ve yeniden seçilebilmek için iyi çalışmak zorundadırlar. İşte bu özelliğinden dolayı Japonya’da olduğu gibi kaynak konusunun gelişim, organizasyonu Makina Mühendisleri Odasının gözetim ve denetimi altında yapılmalıdır. Bu Ankara Şubesinin bünyesinde olmalıdır.

Yasal Düzenlemeler

            Böyle bir yapılanmanın öncülüğü yasa ile TMMOB ve Makina Mühendisleri Odasına, Ankara Şubesine verilebilir.

            Kaynakla iştigal edenlerin, mühendis teknisyen, usta ..vs. gibi kişilerin sertifika almaları kanuni bir zorunluluk haline getirilmelidir.

            Kaynakla imalat yapan kuruluşların standartlarına uygunluk belgesi almaları ile çalıştırdığı elemanların sertifika almaları hususu kanunlar bir zorunluluk haline getirilmelidir.

            Kaynak makina, teçhizat ve malzemelerinin yeterlilik belgesi almaları ile denetim ve gözetimleri TMMOB’ye verilebilir.

            Yılın kaynakçısını, kaynak mühendisini, en iyi imalatçıyı tespit etmek maksadıyla Makina Mühendisleri Odası yarışmalar düzenleyerek kazananları değişik şekillerde ödüllendirebilir.

            Böylece Makina Mühendisleri Odası kaynak ve kaynak teknolojilerinin gelişiminde öncülük edebilir.

           

Başlangıç olarak Ankara Şubesi Neler Yapabilir?

            Diğer şubelerdeki Kaynak Komisyonları arasında bilgi alış verişini, belli bir hedefe yönlendirmeyi sağlayabilir.

            Elektrik Elektronik, metoturji vs. gibi mühendis odaları ile kaynak ve kaynak teknolojisi ile ilgili alanlarda bilgi alışverişini sağlayıp, yönlendirme yapabilir.

            Böyle bir çalışma ve organizasyonla en gelişmiş makina techizat ve malzemenin Türkiye’de üretilmesinde de katkı sağlayabilir, öncülük edebilir.

            İhtiyaçların giderilmesi, teknolojinin gelişmesi konusunda üniversitelerle işbirliği içinde olabilir, onları yönlendirebilir.

            Başlangıç olarak mühendis seviyesinde kaynak eğitimi verip sertifikalandırma işini yapabilir. Bu işe sonradan teknisyen, kaynakçı ustası vs. de dahil edebilir.

            Gerçi bazı üniversitelerimiz, bazı eğitim kurumlarımızla elektrot Fabrikaları çıraklık eğitimi vs. gibi kuruluşlarında bu işleri yürüttüklerini söylemiştik. Biz Şube olarak kendi stilimizi ortaya koyabilir ve mevcutlardan daha iyisini yapabilir bu faaliyetler nihai hedefimiz olan bir KAYNAK ENSTİTÜSÜ’ nün kurulması yönünde iyi bir başlangıç teşkil edecektir.

            Yasal düzenlemelerde yapıldıktan sonra odaya para akacaktır.

            Uygulamalı Eğitim Nerede Yapılabilir?

            Komisyon olarak yapılmasını arzu ettiğimiz Kaynak semineri ve sergisi vesilesi ile Ankara’da geniş çaplı araştırmalar yapıp, nereden yararlanacağımız ve bu kimlerle işbirliği yapabileceğimizi de araştırdık.

            Bugün için OSTİM’de METEM Vakfının eğitim tesisleri var. Bir teknik okul, bir üniversite görünümünde burası ile işbirliği yapılabilir.

            Orada KAYNAK KÜTÜPHANESİ ile bir Kaynak danışma merkezi kurulabilir.

            Ankara’da sanayinin kalbi OSTİM olduğu için burada sözünü ettiğimiz METEM tesislerinde böyle bir teşkilatlanmanın yapılmasında büyük faydalar var.

            Temaslarımız neticesinde OSTİM Yönetimi ile bu konularda, sanayicilerimizin söz konusu sorunlarının nasıl halledilebileceği hususunda görüş alış verişinde bulunduk. Bu önerileri, bu araştırma ve görüşmelerin ışığı altında yaptık.

            Yeni yılda seçilecek yeni yönetimle işe kaldığımız yerden devam etmek istiyoruz.

            Saygılarımızla arz ederiz.

                                                                                  Kaynak Komisyonu Adına Başkan

                                                                                              Ahmet YALVAÇ

                                                                                              Mak.Yük.Müh.